Nieuwbouwwoningen mogen sinds 1 juli 2018 niet meer op het aardgasnet worden aangesloten en het kabinet heeft zich ten doel gesteld dat jaarlijks dertig- tot vijftigduizend bestaande woningen van het gasnet moeten worden afgekoppeld. Op termijn (2050) moeten alle woningen in ons land volgens de huidige plannen zijn verduurzaamd.
Aardgasvrij
Door toe te werken naar aardgasvrij bouwen en wonen wordt de CO2-uitstoot teruggedrongen en wordt Nederland minder afhankelijk van de (teruglopende) gasproductie in Groningen.
Woning verduurzamen
Het verduurzamen van bestaande woningen is een veel grotere en ingewikkeldere opgave dan het gasloos bouwen van nieuwbouwwoningen. Bestaande woningen moeten daarvoor niet alleen op een andere energiebron worden aangesloten (veelal een warmtepomp), maar meteen ook goed worden geïsoleerd om er voor te zorgen dat ook in koudere periodes je woning voldoende verwarmd kan worden. Ook moet er vloer- of wandverwarming of een ander type radiatoren worden aangebracht. Al met al gaat het om een forse en dure ingreep. De hoogte van de kosten is afhankelijk van de opgave en kan per woning sterk verschillen. Het isoleren van een bestaande woning is een duurzame investering. De installaties die je nodig hebt in je woning gaan minder lang mee. Je moet er rekening mee houden dat een warmtepomp na 10 tot 15 jaar vervangen moet worden. Gemiddeld genomen liggen de initiële kosten van de maatregelen om een bestaande woning van het gas af te koppelen volgens berekeningen van deskundigen rond de € 60.000 per woning. Een bijkomende uitdaging is dat er sprake is van een serieus personeelsprobleem in de installatiesector. Er zijn eenvoudigweg te weinig vakmensen beschikbaar om de opgave aan te kunnen. Als je besluit je woning te laten verduurzamen, loop je dus de kans dat je vrij lang moet wachten.
Het aansluiten van een bestaande woning op stadsverwarming is een alternatief voor het laten plaatsen van een warmtepomp. Er moet dan uiteraard wel een warmtenet beschikbaar zijn (of komen) waarop je woning kan worden aangesloten. Een warmtepomp levert alleen voldoende rendement als een woning echt goed is geïsoleerd. Bij een aansluiting op een warmtenet is vergaande isolatie niet persé noodzakelijk (wel nuttig uiteraard). Vaak moet voor een aansluiting op het warmtenet naast de variabele verbruikskosten jaarlijks een vrij hoge vastrechtvergoeding worden betaald. En een vraag van meer principiële aard is in hoeverre de warmte die een warmtenet levert wel duurzaam wordt opgewekt (bijvoorbeeld kolen, biogas etc.). Daarover wordt veel discussie gevoerd.
Nieuwe woning gasloos bouwen
Bij nieuwbouwwoningen is het inmiddels als eenvoudiger geworden om gasloos te bouwen. Bij de technische uitwerking van het ontwerp van nieuwbouwwoningen kan van meet af aan rekening worden gehouden met de maatregelen die nodig zijn om de woning zonder gasaansluiting te kunnen realiseren (bijvoorbeeld isolatie van vloeren, dak en gevels, plaatsing van zonnepanelen, installatie van een warmtepomp, etc.). Dit brengt wel extra investeringen met zich mee (gemiddeld genomen circa € 15.000 tot 20.000), maar deze investeringen kunnen bij koopwoningen vaak door toekomstige eigenaar worden meegefinancierd. Als eigenaar van een gasloos gebouwde nieuwbouwwoning, zullen je maandelijkse energielasten gemiddeld genomen bovendien een stuk lager zijn.
Technische ontwikkelingen
Er zijn allerlei recentere, deels bewezen, deels nog experimentele, technieken die in meer of mindere mate (zouden) kunnen bijdragen aan het realiseren van de transformatieopgave die voor de komende decennia is geformuleerd:
- Zonnepanelen met zonneboiler
- Warmte-koude-opslag (WKO);
- Waterstof (waarbij gebruik wordt gemaakt van het bestaande gasleidingnet);
- Pelletkachels
- Elektrische CV-ketels
- Infraroodtechnologie
- Geothermie
- Rioolwarmte
