De Kersentuin, Leidsche Rijn Utrecht
Gepubliceerd: 20-04-2004 Laatste update: 23-12-2018

De Kersentuin in Utrecht is een experiment dat de corporatie Portaal heeft ontwikkeld in nauwe samenwerking met de kandidaat-bewoners. Een groep milieubewuste woningzoekenden greep vijf jaar geleden de oproep van de gemeente om met initiatieven te komen voor Leidsche Rijn met beide handen aan. Enkele nog niet uitgegeven witte vlekken op de grote Vinex-locatie waren beschikbaar voor particulier opdrachtgeverschap.

mix koop en huur

Portaal werd in de arm genomen om de ontwikkeling van het project professioneel te begeleiden. “Er is veel overleg gevoerd om een juiste balans te vinden tussen het aantal huur- en koopwoningen, met het oog op de financiële haalbaarheid”, stelt directeur Victor Verhoeven van de corporatie. Veel kandidaat-bewoners wilden het liefst een huurwoning, maar de onrendabele top daarvan noopte tot het bouwen van meer koopwoningen.

bomen van 20 jaar oud

Het resultaat is een gemengde wijk met 28 huur- en 66 koophuizen. De prijzen lopen uiteen van 185.000 tot 300.000 euro voor koop; huren kan van 330 tot 430 euro. Kersenbomen in de tuin doen de naam van het project eer aan. Net geplant maar geen kleintjes; het moest er meteen een beetje aangekleed uitzien. De flinke notenbomen staan er ook net. “Die zijn al 20 jaar oud”. wijst bewoner Gertjan van Manen.

dorp in de stad

Hij wil de verslaggever graag rondleiden maar dan moet iemand op de kinderen passen. De overbuurvrouw is in beeld. “We leven in de stad maar hebben hier ons eigen dorp gecreëerd, zegt hij trots. “Dat zoek je toch weer op.” Van Manen waardeert het sociale karakter van de wijk, waar bewoners elkaar kennen en spullen rustig buiten kunnen staan.

semi-openbaar

De tuin met losstaand meubilair en kunstwerken maakt een voor vernieling en diefstal kwetsbare indruk. Het is min of meer openbaar gebied. “Er is geen hek om de wijk geplaatst, bewust niet. Tot nu toe gaat dat goed maar we weten natuurlijk niet of dat altijd zo zal blijven”, stelt hij. “We denken er nog helemaal niet aan maar als het nodig blijkt, zullen we iets anders moeten verzinnen. We beginnen naïef”, zegt hij vol overtuiging dat het zo het beste is.

beheervereniging

De actieve vereniging waarvan alle bewoners (kopers én huurders) verplicht lid zijn, houdt alles in de gaten. Voorlopig gaat de aandacht uit naar leuke dingen. Bijvoorbeeld het onderhoud van de tuin, dat in eigen beheer gebeurt. Daarin komen binnenkort nog een amfitheater voor toneelvoorstellingen en een uitkijktoren.

eigen drinkwatersysteem afgeblazen

Bijna onstedelijk weids is het uitzicht op de omgeving van het voormalige dorp De Meern waar later het Leidsche-Rijnpark komt. De vereniging denkt ook na over de leegstaande waterkelder. Die was gemaakt voor een eigen drinkwaterzuiveringssysteem dat op de valreep is afgeblazen. “Een overdekt zwembad zou mooi zijn”, mijmert Van Manen.

milieubewust

De kosten van de wensen van kandidaat-bewoners die tijdens de voorbereiding werden geuit, bleken snel op te lopen maar ook toen er was gesnoeid, bleven de huizenprijzen een struikelblok. De gedroomde economie van het genoeg, toonde eerst zijn beperkingen in het budget van veel milieubewuste gegadigden.
“Dat komt door het soort banen dat ze hebben”, verklaart Van Manen het om financiële redenen afhaken van een aantal daarvan. Kapitaalkrachtiger kopers vulden het ontstane gat. “Het milieubelang is daarmee wat naar de achtergrond gegaan, het sociale is gebleven.”

duurzaam

Alles is wel uitgevoerd volgens de principes van duurzaam bouwen. Auto’s staan bij elkaar in een grote garage. Onopvallend, met erbovenop een woonblok en een daktuin. Daarnaast is er de extra warmte-isolatie, lage-temperatuurverwarming, een volledig vrije inrichting van de woningen en verplaatsbare achtergevels om tegen relatief geringe kosten een uitbreiding mogelijk te maken.
Van Manen heeft er al gelijk zo’n stuk bij, zowel op de begane grond als de eerste verdieping. “De meesten hebben hun huizen net als wij vrij traditioneel ingericht. Een enkeling heeft de woonkamer boven en er is iemand die alle binnenwanden heeft weggelaten en een deel van de eerste verdieping en zolder heeft samengevoegd.”

leuke spanning

Verhoeven van Portaal hoopt de ervaring die met De Kersentuin is opgedaan te kunnen benutten voor vergelijkbare projecten in de toekomst. Zo’n aanpak waarbij wordt samengewerkt met kandidaat-bewoners is niet eenvoudig voor een corporatie, meent hij. “We zijn gewend volgens een standaardprocedure iets neer te zetten en dat aan te bieden. Zo’n samenwerking geeft spanning, maar wat ons betreft wel op een leuke manier.”

lering trekken

Deze bijzondere variant van particulier opdrachtgeverschap, met koop- én huurwoningen, wordt als het aan hem ligt vaker toegepast. “We moeten voor die toekomstige projecten lering trekken uit onze ervaringen. Zo hebben we gemerkt dat je niet te lang moet werken met open einden en duidelijk moet kunnen maken wat de mogelijkheden en grenzen zijn binnen de beschikbare financiën. Je moet een standaard draaiboek kunnen aanbieden zodat je niet elke keer opnieuw het wiel hoeft uit te vinden.”
Eén financiële belofte voor de toekomst hebben de bewoners van De Kersentuin vast weten te bedingen. Verhoeven verwacht dat liefhebbers in de rij zullen staan als er een huurwoning vrijkomt, maar hij zal dit niet aangrijpen voor een forse prijsverhoging. Veel zal hem dat niet schelen, denkt hij. “Ik verwacht een minimaal verloop.”

Bron: www.cobouw.nl